21.09.2017 Грамадства
22 верасня немцы перадалі Берасце савецкім войскам
22 верасня 1939 у Берасці адбыўся сумесны парад атрадаў вермахта і Рабоча-сялянскай Чырвонай Арміі.
14 верасня горад, а 17 верасня і крэпасць Брэст былі занятыя 19-м матарызаваным корпусам вермахта пад камандаваннем генерала Гейнца Гудэрыяна.
20 верасня да Брэста падышлі часткі 29-ай танкавай брыгады камбрыга Крывашэіна і пачаліся перамовы аб перадачы Брэста і Брэсцкай крэпасці. Перамовы працягваліся і на наступны дзень, а ўжо ў 10 гадзін раніцы 22 верасня германскі ваенны сцяг, які вісеў над крэпасцю роўна пяць сутак, быў пад гукі нямецкага аркестра спушчаны, і падраздзяленні 76-га пяхотнага палка вермахта пакінулі Брэсцкую крэпасць.
У другой палове дня 22 верасня гэтак жа арганізавана і без эксцэсаў немцы выйшлі і з Берасця, саступіўшы горад савецкім войскам.
Крывашэін піша, што Гудэрыян настойваў на правядзенні параду з шыхтавых частак абодвух бакоў на плошчы. Крывашэін паспрабаваў адмовіцца ад правядзення парада, спасылаючыся на стомленасць і непадрыхтаванасць сваіх войскаў. Але Гудэрыян настойваў, паказваючы на пункт дамовы паміж вышэйстаячымі камандваннямі, у якім быў пазначаны сумесны парад. Крывашэін мусеў пагадзіцца, аднак ён прапанаваў наступную працэдуру: «У 16 гадзін часткі вашага корпуса ў паходнай калоне, са штандарамі наперадзе, пакідаюць горад, мае часткі, таксама ў паходнай калоне, ўступаюць у горад, спыняюцца на вуліцах, дзе праходзяць нямецкія палкі, і сваімі сцягамі салютуюць мінаючым часткам. Аркестры выконваюць вайсковыя маршы ».
Гудэрыян пагадзіўся на прапанаваны варыянт, але асобна абгаварыў, што будзе прысутнічаць на трыбуне разам з Крывашэіным і вітаць мінаючыя часткі. Генерал Гудэрыян так апісвае падзеі ў сваіх мемуарах: “У якасці весніка набліжэння рускіх прыбыў малады рускі афіцэр на бронеаўтамабілі, які паведаміў нам пра падыход іх танкавай брыгады. Затым мы атрымалі вестку аб дэмаркацыйнай лініі, усталяванай міністэрствам замежных спраў, якая, праходзячы па Бузе, пакідала за рускімі крэпасць Брэст; такое рашэнне міністэрства мы лічылі некарысным. Затым было ўстаноўлена, што раён на ўсход ад дэмаркацыйнай лініі павінен быць пакінуты намі да 22 верасня.
Гэты тэрмін быў настолькі кароткім, што мы нават не маглі эвакуяваць нашых параненых і падабраць пашкоджаныя танкі. Відавочна, да перамоваў аб усталяванні дэмаркацыйнай лініі і пра спыненне ваенных дзеянняў наогул не быў прыцягнуты ніводны вайсковец. У дзень перадачы Брэста рускім у горад прыбыў камбрыг Крывашэін, танкіст, які валодаў французскай мовай; таму я змог лёгка з ім паразумецца. Усе пытанні, што засталіся нявырашанымі ў палажэннях міністэрства замежных спраў, былі здавальняючымі для абодвух бакоў і ўзгодненыя непасрэдна з рускімі. Мы змаглі забраць усе, акрамя захопленых у палякаў запасаў, якія заставаліся рускім, паколькі іх немагчыма было эвакуяваць за такі кароткі час. Наша знаходжанне ў Берасці скончылася развітальным парадам і цырымоніяй змены сцягоў у прысутнасці камбрыга Крывашэіна” (Гудэрыян. “Успаміны салдата”).
Праходжанне падраздзяленняў Крывашэін апісаў так: “У 16.00 я і генерал Гудэрыян падняліся на невысокую трыбуну.
За пяхотай пайшла матарызаваная артылерыя, потым танкі.
На брыючым палёце пранеслася над трыбунай дзесяткі два самалётаў. Гудэрыян, паказваючы на іх, спрабаваў перакрычаць шум матораў: - Нямецкія асы! Каласальна! - крычаў ён. Я не ўтрымаўся і таксама крыкнуў у адказ: - У нас ёсць лепшыя! - О так! - адказаў Гудэрыян без асаблівай радасці. Потым зноў пайшла пяхота на машынах. Некаторыя з іх, як мне падалося, я ўжо бачыў. Відавочна, Гудэрыян выкарыстаў замкнёнае кола бліжэйшых кварталаў, загадаў мотапалкам дэманстраваць сваю моц некалькі разоў... Нарэшце, парад скончыўся ( Крывашэін. “Междубурье”, с. 261).
З ліста Алаіза Шэфер, маёра 10-й матарызаванай Баварскай пяхотнай дывізіі: "Мілая Хедвіг! Я вітаю цябе і нашых дзяцей у той момант, калі бамбавікі над намі з ровам праносяцца наперад, тысячы сталёвых гармат нямецкай артылерыі накіраваны за Буг на рускія бальшавіцкія пазіцыі, а пяхота і танкавыя войскі чакаюць, каб высадзіцца і атакаваць Савецкі Саюз. гэта пачатак бітвы, якую я заўсёды прадказваў і якая рана ці позна павінна была адбыцца. Трагічна, што зямля, на якую мы зараз вяртаемся са зброяй у руках, ужо была ў нашым валоданні ў 1939, але мы павінны былі самі перадаць яе бальшавікам. у Брэст-Літоўску нават прайшоў з гэтай нагоды сумесны (!) парад ... "
Такім чынам бачна, што пра ўсё дамовіліся на вышэйшым узроўні. Аднак сёння, наш урад не жадае аб гэтым успамінаць, і гэта шырокая ўсёахопная палітыка, накіраваная супраць народа, якая не дае яму ўсвядоміць і зразумець што адбываецца вакол, азірнуцца і ўбачыць, што ўлада ўсё так жа лічыць людзей расходным матэрыялам, не лічачыся з жыццямі...
