03.09.2020
Гэта быў не аўтазак, а аўтобус мотальскіх каўбас ...
Як ідуць справы з мірнымі акцыямі ў рэгіёнах? У якія камічныя (і не вельмі) сітуацыі выліваецца спроба дыялогу з уладамі горада? Актывістка з Іванава прыходзіла ў Брэсцкую Вясну па кансультацыю з нагоды судовых абскарджанняў і распавяла нам, як жыхары горада адстойваюць сваё законнае права знаходзіцца на вуліцах і выказваць пратэст у негвалтоўнай форме.
Фота Валерый Міхальчук, газета "Янаўскі Край"
"Першы раз мы ўсім горадам выходзілі 9 жніўня. Тады хапалі толькі мужчын, вельмі жорсткія былі затрыманні, са збіццём. Хапалі і моладзь, і непаўналетніх, - усіх без разбору. Калі мы сталі сведкамі такога гвалту, вядома ж мы, жанчыны, выйшлі 10га на акцыю ў знак салідарнасьці. Тады мы мірна стаялі на плошчы, была толькі міліцыя.
9га і 10га жніўня наша міліцыя паехала ў Пінск для жорсткага разгону мірных дэманстрацый. Кажуць, там была бойня. Нашых міліцыянераў прывезлі назад: адзін з выбітымі зубамі, у другога нажавое раненне, у трэцяга зламаныя рэбры. Карацей, іх пабілі, таму яны злыя такія былі потым і на нас. Але мы ж не ведаем, што там было, мы ні пры чым. Тут разбірацца па законе трэба, а не на жыхароў свайго горада злосць перакладаць.
З тых часоў нас пачалі выганяць з плошчы.
- Разыходзьцесь, разыходзьцеся !.
- У нас няма інтэрнэту, мы хочам абмеркаваць грамадска-палітычнае жыццё, выбары ж толькі што прайшлі.
- Нельга.
- Чаму нельга?
- Ну нельга!
І самі ўжо нават смяюцца. Ганяюць, ачапляюць вуліцу пешаходную АМАПам. Мы ўжо ім звычайна кажам: "Хлопчыкі, да заўтра".
11га ў нас у Іванава ўжо было 2 аўтобусы з АМАПам і аўтазак. Пасля гэтага мы спрабавалі размаўляць са старшынёй райвыканкама Ткачуком. З яго слоў, ніякіх аўтазакаў не было, хоць у нас ёсць відэазапіс. Гэта, аказваецца, быў аўтобус мотальскіх каўбас а 22 гадзіне вечара на цэнтральнай плошчы, а мы, наіўныя, проста пераблыталі. Затое жартуем цяпер, што замест гумовых дубінак ў АМАПа была Мотальская каўбаса ў руках.
Ткачука мы таксама прасілі даць інфармацыю пра вынікі выбараў па нашым горадзе. "Я не валодаю такой інфармацыяй", хоць потым публічна заяўляў нешта пра 93-92% за Лукашэнку.
Ужо на працягу трох тыдняў мы ходзім на мірныя мітынгі з шарамі і кветкамі. Самая масавая наша акцыя - больш за 200 чалавек, і ва ўсіх адна мэта - Беларусь без гвалту. Збіралі подпісы, насілі заявы пракурору аб незаконным затрыманні нашых мужчын. На наступны дзень іх выпусцілі.
Яшчэ да нас у Іванаве на 15 сутак нядаўна пасадзілі актывістаў зь Менску. Спрабавалі перадачу прынесці ім, нам адмовілі: "Для тых, хто сядзіць па адміністрацыйнай справе, перадачы забароненыя". Змаглі перадаць толькі пасля таго, як патэлефанавалі начальніку ІЧУ, Шпакоўскаму, і сказалі, што скаргі будзем пісаць. Ён ужо тады даў дазвол: "Толькі шмат не перадавайце. Лепш вады, ім вады не хапае ".
22 жніўня на нас пачалі складаць рапарты. Усё як звычайна, стаялі на тратуары каля плошчы, з шарыкамі і кветкамі. Жанчыны з дзецьмі, падлеткі. Да нас падышлі супрацоўнікі міліцыі з дазорам і сказалі: "Тут будзе праводзіцца несанкцыянаванае мерапрыемства. Калі вы не пойдзеце, будзеце прыроўненыя да яго ўдзельнікаў і будзеце пакараныя па артыкуле 23.34 КаАП ". Што гэта за мерапрыемства? Мы працягвалі стаяць. Не галасілі, не заклікалі, лозунгаў ніякіх не было, мы наогул маўчалі. Без плакатаў - толькі кветкі. У выніку ў маім пратаколе напісалі: "масавае пікетаванне, ня дазволенае Іваноўскім райвыканкамам". Самае цікавае, што ў іх нават час не сыходзіцца: у пратаколе пазначана 20.15, а на дазоры час варта 22 гадзіны. У іх нават розуму не хапіла (або жадання) хоць неяк гэта падкарэктаваць. У іх толькі адна задача -ловить нас і выдаляць з вуліц, каб мы забаяліся і перасталі выходзіць. Калі мы бачым міліцыю, мы ўжо адчуваем пагрозу сваёй бяспецы. Разыходзімся ў розныя бакі, нічога не адказваем, адварочваемся, каб нас не здымалі. Аднойчы падышлі да нас людзі з дзіцячым вазком, убачылі знаёмую і вырашылі пабалбатаць, міліцыя адразу падбегла да іх і загадала "сысці ў тэрміновым парадку".
30га чысла ў яго дзень нараджэння мы выйшлі ў чорным. У гэты дзень на нас напалі людзі ў стане алкагольнага ап'янення. Кампанія стаяла крыху далей, адзін з іх да нас падышоў і пачаў распускаць рукі, а іншыя здалёку яго падтрымлівалі. Мы адразу пачалі гэта здымаць, папярэдзілі яго. Спрабаваў вырываць шарыкі, лез з кулакамі. Абзываў, крычалі матам, - мы ніяк не рэагавалі.
- Вы прадаліся за марозіва! (Нам у знак падзякі адзін чалавек для нас і нашых дзяцей марозіва неяк прыносіў)
- Выдаюць па 50 р вам, я ведаю!
- Так далучайцеся да нас, вам таксама дадуць: суткі ці базавыя. Не хвалюйцеся, атрымаеце, як і мы!
Пасля нашага пазітыўнага стаўлення чалавек перайшоў на грубасці і стаў паводзіць сябе агрэсіўна. Мы яму зрабілі заўвагу. Стаў выхопліваць шары:
- Ды я вас ведаю, ды вы крыўдзіце майго прэзідэнта! Ён самы лепшы, а вы хочаце вайны, наладжваеце тут беспарадкі! Я зараз выклічу міліцыю і за вамі дакладна прыедуць! Што гэта за акцыя, чаму ў цябе такія шарыкі ?!
Спрабавалі сыходзіць, супакойвалі яго - ён нас даганяў. Спачатку быў толькі мужчына. Потым яшчэ падляцела яго жонка, стала паміж намі, выпнула грудзі і пачала ў твар флажочками сваімі махаць. Адкрыта правакавалі нас на нешта. Размахвалі кулакамі са словамі: "Я зараз як вам дам!"
Мы спрабавалі выклікаць міліцыю на гэтых людзей, але яна не прыехала. Затое пасля таго, як мы выклалі відэа ў нашу групу з каментаром пра тое, як рэагуе наша міліцыя на сапраўдныя парушэнні грамадскага парадку, - праз 20 хвілін прыехала цэлых дзве машыны. Спрабавалі да нас падысці, але нас было тады шмат, а іх каля 10, спалохаліся і вырашылі не чапаць. Затое потым прыехалі ўжо больш сур'ёзныя людзі ў цывільным.
- Вы павінны нас абараняць !.
- Не, вы павінны сыходзіць.
- Вось каму вы служыце?
(Маўчанне)
І, дарэчы, нас разганяць прыходзяць адны і тыя ж міліцыянты. Ёсць у нас самы люты, які кожны раз да нас прыходзіць. Мы ўжо даведаліся, што за гісторыя ў гэтага чалавека, і калі гэта будзе пацверджана, яго трэба будзе вінаваціць у махінацыях у асабліва буйных памерах. Цяпер нас па позве кожную выклікаюць да пракурора. Ужо пару судоў прайшло, абскардзім. Самых актыўных вылічылі і пастаянна некалькіх чалавек судзяць за акцыю.